Doel
Door katheters via de slagaders naar het hart op te schuiven, kan de arts met behulp van contraststof en röntgenstralen de kransslagaders in beeld brengen. Wanneer de diagnostische hartkatheterisatie belangrijke vernauwingen aantoont, kan de cardioloog de kransslagaders openen met een ballon of stent. Meestal gebeurt dit aansluitend in éénzelfde procedure. Bij een acuut hartinfarct door een verstopte kransslagader dient deze zo snel mogelijk geopend te worden. Hoe langer de bloeddoorstroming gestoord is, hoe groter de kans op onomkeerbaar afsterven van hartspierweefsel ten gevolge van zuurstoftekort.
Voorbereiding
Wanneer u opgenomen wordt met acute hartklachten (bijvoorbeeld een hartinfarct) wordt u zo snel mogelijk doorverwezen voor de hartkatheterisatie. Hiervoor werken de cardioloog en zijn verpleegkundig team met een wachtdienst.
De procedure wordt gepland uitgevoerd wanneer de klachten niet acuut zijn. Bij een geplande opname, wordt u opgenomen op het cardiologisch dagziekenhuis. De ingreep gaat door in de hartkatheterisatiezaal.
De arts zal je vooraf zeggen of je nuchter moet zijn voor het onderzoek en welke thuismedicatie ingenomen mag worden. Bij gebruik van bepaalde bloedverdunners moet je, in overleg met je behandelend arts, stoppen met die te nemen. Andere bloedverdunners stop je niet. (zie tabel informatiebrochure hartkatheterisatie)
Na inschrijving aan het onthaal dien je je aan te melden bij het cardiologisch dagziekenhuis. Nadien kun je plaatsnemen in de lounge, in afwachting van je behandeling. Wanneer het startmoment nadert krijg je een bed toegewezen en kun je je klaarmaken. Op het dagziekenhuis zal de verpleegkundige bij jou een infuus plaatsen. Eventuele voorbereidende onderzoeken, zoals een elektrocardiogram of bloedafname, kunnen voor de start van de hartkatheterisatie gebeuren.
Ben je allergisch voor contraststof, jodium of latex, meld dat bij opname zeker aan de verpleegkundige.
Behandeling
Je wordt met je bed de onderzoekszaal binnengereden, en dan mag je op de onderzoekstafel gaan liggen. Je krijgt elektroden geplaatst om je hartritme te volgen tijdens het onderzoek. Onder lokale verdoving wordt een klein buisje (≤ 2 mm) geplaatst in een slagader in de lies of pols. Via dit buisje worden de nodige katheters opgeschoven tot bij het hart, om aldaar rechtstreeks een contraststof in de kransslagaders in te spuiten. Deze contraststof is dan zichtbaar op een scherm, door het gebruik van röntgenstralen. De arts beslist welke toegangsweg gebruikt zal worden.
Een stent is een klein, roostervormig metalen buisje 'veertje' dat met behulp van een ballonkatheter in het zieke bloedvat geplaatst wordt. Door het opblazen van de ballon wordt de stent opengeplooid tegen de wand van het bloedvat. Na het verwijderen van de ballon blijft de stent permanent ter plaatse. Het plaatsen van de stent(s) kan soms een (tijdelijk) drukkend gevoel op de borst geven.
Na de plaatsing moet je bloedverdunners innemen (bv clopidogrel, Brilique®, Efient®) om klontervorming te voorkomen. Belangrijk is dat die inname STIPT gebeurd. Alle nodige richtlijnen en voorschriften hiervoor krijg je mee voor je ontslag.
Het openen of dilateren van de vernauwde kransslagader verloopt als volgt:
- Een heel fijn draadje (±0,3mm) wordt tot voorbij de vernauwing in de kransslagader gebracht.
- Hierna wordt de vernauwing opgeheven met behulp van een ballondilatatie of een stentplaatsing.
- Ballondilatatie: Over het draadje wordt een ballonkatheter opgeschoven tot aan de vernauwing. Het ballonnetje wordt opgeblazen en zo wordt de vernauwing wijder opengemaakt
- Stent plaatsing: Na de ballondilatatie wordt er een tweede katheter met ballon en stent (metalen veertje) opgeschoven tot aan de vernauwing. Bij het opblazen van de ballon, ontplooit de stent zich en wordt in de vaatwand geduwd. Hier kan u een animatiefilm bekijken van het plaatsen van een stent.
Na het openen van de vernauwing en het laten leeg lopen van de ballon wordt de katheter verwijderd, doch de stent blijft ter plaatse. Als er een stent geplaatst werd, blijft deze levenslang ter plaatse en verhindert het dichtklappen van het bloedvat.
Risico’s
- Contrastallergie: indien je allergisch bent aan jodium houdend contrastmiddel, dien je dit te melden aan je cardioloog, of zijn verpleegkundige.
- Bloeding: ter hoogte van de punctieplaats kan een bloedverlies optreden tijdens, maar ook na de ingreep. Dit risico is sterk afhankelijk van de punctieplaats, maar ook van de graad van bloedverdunning. Een zeldzame keer kan hiervoor heelkundig herstel van het bloedvat nodig zijn.
- Embolisatie: een zeldzame keer kan trombus (klonter) ontstaan op de katheters. Dit wordt maximaal vermeden door het toedienen van bloedverdunners tijdens de ingreep.
- Dissectie: na ballondilatatie kan een flap van de binnenwand van het bloedvat loskomen. Dit is een dissectie en wordt behandeld met een stent.
- Perforatie: zeer zelden kan een perforatie van het behandelde bloedvat optreden, wat aanleiding geeft tot bloedverlies buiten het vat.
- Tamponade: indien perforatie optreedt, kan de bloeding in het hartzakje aanleiding geven tot tamponade, wat het hart belet om goed te pompen. Dit vocht wordt zo snel mogelijk gedraineerd en de perforatie gedicht door gebruik te maken van heel speciale stents.
Nazorg
Na behandeling van een kransslagader is 24u observatie aangewezen. Daarom moet je na stentplaatsing één nacht in het ziekenhuis blijven, op een afdeling waar je hartritme continu kan gevolgd worden. De punctieplaats wordt regelmatig gecontroleerd door de verpleegkundige van de afdeling. De arts zal aangeven wanneer je naar huis kan en je krijgt de nodige richtlijnen, voorschriften en een controleafspraak mee bij ontslag. Na een behandeling via de pols is het best om de eerste drie dagen geen zware inspanningen te doen. Druk ter hoogte van de pols dient te worden vermeden. Na een behandeling via de lies mag je de eerste drie dagen geen bad nemen, douchen mag wel. Matig je activiteit: gedurende één week geen zware inspanningen doen, geen gewichten heffen en geen lange afstanden rijden.
Ook is het aan te raden je risisco op hart- en vaatziekten te beperken door gezonder te gaan leven.
